Wiele osób słyszało o tajemniczych kręgach kamieni w angielskim Stonehenge. To prawda, są to obiekty tajemnicze i niewyjaśnione. Każdego roku archeolodzy próbują dowiedzieć się więcej o tych megalitach, jednak wielu teorii nadal nie da się w żaden sposób potwierdzić.
Spis treści:
Datowanie
Może wydawać się, że Stonehenge powstało w trakcie jednej epoki, jednak to błąd. Elementy tworzące ten megalityczny zespół datuje się na epokę brązu i epokę neolitu. W przeciwieństwie do innych megalitycznych odkryć archeologicznych, Stonehenge nie ma konkretnej daty jego ujawnienia, był to obiekt znany okolicznym mieszkańcom. Udowadnia to m.in wspomnienie Stonehenge w Historia Regum Britanniae Geoffreya z Monmouth z 1136 roku.
Ze względu na długi okres powstawania Stonehenge, badacze podzielili ten czas na etapy chronologiczne:
- Stonehenge 1 – około 2950–2900 p.n.e.
- Stonehenge 2 – około 2900–2400 p.n.e.
- Stonehenge 3a – od około 2600 p.n.e.
- Stonehenge 3b – około 2440–2100 p.n.e.
- Stonehenge 3c – przerwa
- Stonehenge 3d – 2270–1930 p.n.e.
- Stonehenge 3e – przerwa
- Stonehenge 3f – do około 1600 p.n.e.
Ogólny układ
Warto wspomnieć już na początku omawiania układu, że archeolodzy nie są zgodni co do pierwotnego ułożenia kręgów. Wiadomo, że nie wszystkie elementy zachowały się do czasów współczesnych.
W środkowej części Stonehenge znajdują się dwa kamienne kręgi. Zewnętrzny składa się obecnie z trzydziestu megalitów i ma średnicę 40 m. Wewnątrz, na mniejszym obszarze znajduje się pierścień z tzw. Bluestones, również wykonany z trzydziestu megalitów. W samym środku Stonehenge znajduje się Altar Stone.
Wokół kręgów – a dokładnie w wałach – archeolodzy odkryli 56 jam: o średnicy 2 m i głębokości 1 m każda. Otwory są nazywane Aubrey Holes. Funkcje owych otworów nie zostały naukowo potwierdzone. Jednak najpopularniejsza i najbardziej prawdopodobna teoria mówi Nam o tym, że na miejscu jam stała pewnego rodzaju drewniana konstrukcja.
Stonehenge to nie tylko kamienne kręgi, ale również kamienna aleja o długości 3 km i szerokości 11 m. Pierwszym elementem alei jest tzw. Heel Stone, datowany na 2000 p.n.e. Innym, nieoczywistych elementem wchodzącym w skład zespołu są groby, datowane na 3100 r p.n.e. Znajdują się one na zewnątrz kręgów.
Warto wspomnieć skąd pochodzą kamienie znajdujące się na terenie Stonehenge. Największe bloki z piaskowca pochodzą z Marlborough Downs (30 km od kręgów), mniejsze Bluestones natomiast z kopalni w walijskim Pembrokeshire, które od ośrodka jest oddalone o 250 km.
Tajemnice Stonehenge
Wiele teorii o Stonehenge dotyczy funkcji zarówno poszczególnych, niewyjaśnionych obiektów jak i całego kompleksu. Najbardziej zagadkowe są liczne otwory wykonane w kamieniach. Najpopularniejsza i najbardziej prawdopodobna teoria mówi o funkcji otworów jako określających położenie gwiazd w stosunku do Księżyca i Słońca oraz do przewidywania zaćmień.
Inną, niepotwierdzoną teorią jest funkcja Stonehenge jako całego zespołu. Według badaczy miało to być sanktuarium, mające znaczenie przed 2950 rokiem p.n.e. (przez obecność kultury pucharów lejkowatych).
Słynny obiekt megalityczny przyciąga uwagę badaczy ze względu na swoją tajemniczość. Współcześnie poza odkrywaniem tajemnic obiektu wymagana jest jego ochrona. Na szczęście, Stonehenge w 1986 roku zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO wraz z okolicznymi stanowiskami archeologicznymi, m.in Avebury.
