Kiedy myślimy o Francji, prawdopodobnie jednym z pierwszych skojarzeń, jakie przychodzą na myśl, jest katedra Notre Dame w Paryżu. Tę gotycką budowlę rocznie podziwia nawet 13 milionów turystów, wyprzedzając nawet równie znaną Wieżę Eiffla. Co warto wiedzieć o katedrze Notre Dame?
Spis treści:
Katedra Notre Dame – najważniejsze informacje
Gotycka katedra Notre Dame znajduje się w sercu Paryża, a dokładnie na Sekwanie, na wyspie Île de la Cité. Jest to kościół rzymskokatolicki, którego budowa rozpoczęła się w 1163 roku. Od 1991 Notre Dame znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Katedra Notre Dame – historia
Na wyspie Île de la Cité już wcześniej znajdowały się budowle sakralne – przed upowszechnieniem chrześcijaństwa zbudowano tam rzymską świątynię poświęconą Jowiszowi, którą potem, w IV lub V wieku, zastąpiła Katedra Świętego Szczepana. Katedra była w kolejnych latach rozbudowywana i rozwijana zgodnie z architekturą romańską, ale wciąż była uznawana za zbyt małą w obliczu szybko rosnącej populacji Paryża.
W 1160 roku biskup Paryża, Maurice de Sully, podjął decyzję o zburzeniu wcześniej istniejącej katedry i zastąpieniu ją nową, o wiele większą i w gotyckim stylu. Kamień węgielny pod budowę Notre Dame został położony w 1163 roku w obecności przebywającego na wygnaniu papieża Aleksandra III i króla Ludwika VII Młodego, a budowa katedry trwała ponad 180 lat – za datę jej ukończenia uznaje się rok 1345.
Katedra bez większych zmian trwała kolejne stulecia i dopiero w XVII wprowadzono pewne zmiany, ale rewolucja francuska w XVIII wieku przyniosła ogromne zniszczenia. Posągi, niektóre ołtarze i zadaszenia wież zostały zniszczone, Galeria Królów – zdewastowana, a rozmaite kosztowności zostały zrabowane. W wyniku rewolucji państwo przejęło wszystkie posiadłości kościelne, w tym katedrę Notre Dame, którą zamieniono na ateistyczną świątynię Kultu Rozumu, a później – Kultu Istoty Najwyższej. Wreszcie budowla stała się magazynem spożywczym. Dopiero w 1802 roku katedra powróciła w ręce Kościoła, a w 1844 roku rozpoczęto gruntowną restaurację uszkodzonej świątyni.
Wojny światowe pozostawiły katedrę bez większych uszkodzeń, a w latach 90. ubiegłego wieku przeprowadzono renowację katedry. 15 kwietnia 2019 roku podczas prac remontowych doszło do wielkiego pożaru katedry katedry, a z jego ugaszeniem walczyło około czterystu strażaków. W wyniku pożaru doszło do zawalenia się dachu i części sklepień, a także zniszczenia iglicy katedry i części witraży. Najcenniejsze zabytki znajdujące się w katedrze zostały uratowane, ale szacowane koszty odbudowy wyniosą setki milionów dolarów i może trwać ona długie lata.
Architektura katedry Notre Dame w Paryżu
Notre Dame to gotycka bazylika z galeriami i podwójnymi nawami bocznymi, co daje łącznie 5 naw. Ma transept umieszczony w centralnej części budowli. Fasada świątyni jest szeroka na 41 metrów, a wysoka na 43 metrów, licząc odległość do podstawy znajdującej się na niej dwóch wież. Na fasadę składają się: trzy portale, galeria królewska przedstawiająca 28 starotestamentowych królów Izraela, i barwna rozeta o średnicy 9,6 metra. Świątynia ma 130 m długości i 35 m wysokości w najwyższym punkcie sklepienia.
Katedra Notre Dame w Paryżu – ciekawostki
- Na wyspę Île de la Cité, na której znajduje się świątynia, można dostać się za pomocą ośmiu mostów.
- Plac przed katedrą od 2006 roku nosi nazwę Plac Jana Pawła II.
- Znajdujące się na fasadzie trzy portale przedstawiają kolejno: Matkę Boską na tronie z Dzieciątkiem i zgromadzonymi wokół aniołami i innymi postaciami, Sąd Ostateczny oraz koronację Maryi.
- Obecnie w wieżach Notre Dame zawieszone jest 10 dzwonów, a każdy z nich został nazwany. Największy i najstarszy, Emmanuel, waży około 13 ton i pochodzi z 1685 roku.
- Przed rewolucją francuską w Notre Dame wisiało aż 20 dzwonów, ale za wyjątkiem Emmanuela wszystkie zostały przetopione, aby stworzyć armaty.
- Duży udział w podjęciu decyzji o odbudowaniu katedry Notre Dame po rewolucji francuskiej miał Victor Hugo i opublikowana przez niego powieść Katedra Marii Panny w Paryżu. Pod jej wpływem społeczeństwo zainteresowało się pomysłem odrestaurowania świątyni.
- W 1804 w katedrze odbyła się koronacja cesarza Napoleona I. Napoleon sam nałożył sobie koronę na głowę, co miało symbolizować niezależność od papieża i suwerenność.
- W Notre Dame do czasu pożaru przechowywane były relikwie korony cierniowej.
- Wskutek pożaru do odwołania wstrzymano możliwość zwiedzania świątyni. Wcześniej można było zwiedzać ją bezpłatnie każdego dnia tygodnia, jedynie wstęp na wieżę, do skarbca i do krypty archeologicznej był płatny.
